მწერალთა კავშირში დღეს ისევ დაპირისპირებაა. საგანგებო ყრილობაზე ალტერნატიული კავშირი დაარსდა. როგორც მწერალი და პუბლიცისტი თამაზ წივწივაძე აცხადებს, ხმათა უმრავლესობით იგი ყოფილ თანამდებობაზე დააბრუნეს,
მაყვალა გონაშვილი თამაზ წივწივაძის ახალ თანამდებობაზე ყოფნას ლეგიტიმურად არ მიიჩნევს და როგორც ამბობს, ეს იგივეა, მან რომ ინგლისის დედოფლობა დაიბრალოს. „საზოგადოებას მწერალთა ცირკს კიდევ ერთხელ ნუ დავანახვებთ“, - აცხადებს მაყვალა გონაშვილი.
„ქართული მწერლობა არ არის მათი, ვინც დღეს კავშირის სათავეშია, არც იმათი, ვინც მათ გვერდით არ არის. ჩვენ ახალი გონაშვილები და ოთარაშვილები კი არა, აზრი და გონება გვჭირდება“, - განაცხადა თამაზ წივწივაძემ მწერალთა შეკრებაზე და აღნიშნა, რომ აუცილებელია „მწერალთა აკადემიის“ შექმნა. ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე მაყვალა გონაშვილს ვესაუბრეთ...
- დიახ, მწერალთა კავშირში დაპირისპირებაა. ერთი ჯგუფი ქმნის მწერალთა გაერთიანებას, რაც ძალიან სწორ პროცესად მიმაჩნია, რადგან ამ დროს იქმნება ჯანსაღი აზრი. ყოველთვის ვოცნებობდი მწერლებს შორის დაპირისპირებაზე. ერთნაირი გემოვნებისა და პოლიტიკური მრწამსის ადამიანები შეიძლება ერთ ჯგუფში გაერთიანდნენ და ამაში ტრაგიკული არაფერია, პირიქით, თავის დროზე, როცა 90-იან წლებში არსებობდა დიდი ტრადიციების მქონე ისეთი ორგანიზაცია, როგორიც „მწერალთა კავშირი“ იყო, შევქმენით პირველი არასამთავრობო გაერთიანება. ასე რომ, ეს ორგანიზაცია ცოცხალი ორგანიზმია და რაღაც ცვლილებები იქნება.
- აზერბაიჯანმა არასასურველ პერსონად გამოგაცხადათ, რატომ?
- როგორც აზერბაიჯანთან, ასევე სომხეთთან დიდი მეგობრობა მაკავშირებდა და დღესაც ასეა. შარშან ახალგაზრდა მწერლებისთვის „კავკასიის ფესტივალი“ ჩემი ინიციატივით ჩატარდა, სადაც როგორც სომეხი, ისე აზერბაიჯანელი მწერლები იყვნენ მოწვეულნი. შემდეგ სტუმრად მიმიწვიეს სომხეთში ახალგაზრდულ ფესტივალზე, რომელიც ყარაბახში ტარდებოდა... ვიცოდი, ეს საკითხი რამდენად მტკივნეული იყო აზერბაიჯანელებისთვის და იქაურ მწერალთა კავშირს წერილი გავუგზავნე. ბედნიერი ვიყავი ყარაბაღში დანახული სიყვარულის გამო, მაგრამ იქიდან წამოსულს ტკივილი დამრჩა - ის, რაც ერთისთვის ახალი სახელმწიფოს აშენებაა, ვაითუ, მეორისთვის მიტოვებული საფლავებია. უცნაურ, ეთნოკონფლიქტების ეპოქაში ვცხოვრობთ და გულსატკენია, რომ მწერლები შუამდგომლისა და გადამრჩენის როლს ვერ ვასრულებთ. რუსეთ-საქართველოს ომის დროს ერთადერთი ის შევძელი, ჩემს რუს მეგობართან ლექსი გამეგზავნა, სადაც ვწერდი, ჩვენ შორის თითქოს ყველა გზა დაიწვა, მაგრამ იმედს ვიტოვებ, ყველაფერი შეიცვლება-მეთქი. ეს ტკივილიანი წერილი ყველგან გამოქვეყნდა... ამას მოჰყვა უარყოფითი რეაქცია ქართველებში. განსაკუთრებით აქტიურობდა ავთო ჩხაიძე, რომელსაც ვითომ ჩემზე მეტად შესტკივა გული ამ ორი ქვეყნის ბედზე და სარკასტულ გამონათქვამებს არ იშურებდა. არა უშავს. ქართველებს ხომ ძალიან გვიყვარს ყველაფრის გაზვიადება. არა-და, ჩემმა აზერბაიჯანელმა კოლეგამ, ბატონმა ანარმა მითხრა, ნეტავ ყველა მტერი შენნაირი ერთგული ჰყავდეს ჩემს ქვეყანასო...
- ხელოვნების სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები და მათ შორის მწერლები, კულტურის მინისტრის მიმართ მადლიერებით არ გამოირჩევიან. ჩვენთან საუბარში რევაზ მიშველაძემ აღნიშნა, რომ ნიკა რურუას დრო მოანატრა გურამ ოდიშარიამ... თქვენი განწყობა როგორია კულტურის ახალი მინისტრის მიმართ?
- ბატონ გურამ ოდიშარიას რამდენიმე პროექტთან დაკავშირებით ვესაუბრე, ერთ-ერთი იყო სომხეთის მწერალთა კავშირთან ერთობლივი პროექტის გაკეთება, რომელსაც ძალიან დიდი მხარ-დაჭერა ჰქონდა. ასევე საუბარი გვქონდა რეზო ჩხეიძის ძალიან საინტერესო ალბომზე და დახმარებას შემპირდა. მიმაჩნია, რომ ის ძალიან განათლებული, დახვეწილი ადამიანია. რაც შეეხება ჩემი კოლეგების გულისწყრომას, უბრალოდ, ჯერ კიდევ მძიმე მდგომარეობაა და ბატონ გურამს არ მიეცა საკუთარი თავის გამოხატვის საშუალება. ქართულ პოლიტიკაში მისნაირი გაწონასწორებული და თბილი ადამიანი იშვიათია. გული მტკივა, რომ მის მიმართ ასეთი შეფასებები ისმის და იმედი მაქვს, ის მალე შეხვდება ხელოვნების მოღვაწეებს, რათა იმ პრობლემებზე ისაუბრონ, რაც ბოლო დროს ამ სფეროში დაგროვდა.
- ხელოვანთა განცხადებით, მათ არაერთხელ სცადეს ოდიშარიასთან დაკავშირება, მაგრამ მინისტრმა მათ ზარს არ უპასუხა...
- თუ ჩვენ ამ შეხვედრას ორგანიზებულად მოვაწყობთ, ვფიქრობ, ის ჩვენთვის დროს გამონახავს. შემოქმედებითი კავშირები ვგეგმავთ საქმიანი შეხვედრების გამართვას, სადაც ბატო-ნი გურამის მობრძანება აუცილებელი იქნება, რადგან კულტურის სფეროში ბევრი რამ არის მოსაგვარებელი. საქართველოში შემოქმედებითმა კავშირებმა დამოუკიდებლობა მოიპოვეს, მაგრამ დიდი ქონება დაკარგეს, თუნდაც ბორჯომისა და ქვიშხეთის სახლები, მათი დაკანონება ვერა და ვერ მოხერხდა და ვერც ინვესტორებს ვპოულობთ. დღემდე მოუგვარებელია „მწერალთა სახლის“ საკითხი, თავის დროზე უნდა ეზრუნა სახელმწიფოს, რომ მის გარშემო ასეთი ამბები არ ამტყდარიყო. ამ თემებზე გვინდა მინისტრთან საუბარი. ასევე, უნდა დავაყენოთ კულტურის ფონდის ჩამოყალიბების იდეა, რადგან ხელოვანები ლამის შიმშილით იღუპებიან. ყველამ ვიცით ბიძინა ივანიშვილის ღვაწლის შესახებ. ამის დაკარგვა არ შეიძლება, მაგრამ რაღაც ოფიციალური ორგანიზაცია უნდა არსებობდეს, რომელიც ხელოვან ადამიანებზე იზრუნებს. ამას წინათ ახალგაზრდა მხატვრებთან მქონდა საუბარი, უმძიმეს მდგომარეობაში არიან. მათ ნახატებს არავინ ყიდულობს და არც სურათების გა-მოფენისთვის აქვთ ადგილი, ამიტომ ბევრი ცდილობს, ქვეყანა დატოვოს... ქართული კინო აღარ არსებობს. ის, რაც დღეს ხელოვნების ამ დარგში ხდება, ქართული კინოს ლოგიკური გაგრძელება არ არის, ფილმების დიდი ნაწილის თემატიკა თითიდან არის გამოწოვილი და დაბალი გემოვნების მაყურებელზეა გათვლილი... როდესაც სახელმწიფოს მხრიდან ზრუნვაზე ვლაპარაკობთ, ამაში მხოლოდ ასაკოვან და შუახნის თაობას არ ვგულისხმობ. ახალ თაობას განსაკუთრებული მხარდაჭერა სჭირდება.
- თქვენ ახალგაზრდებზე ზრუნვაზე საუბრობთ, მაგრამ სოციალურ ქსელში გავრცელდა ახალგაზრდა პოეტის გელა დაიაურის მიმართვა, რომელიც მწერალთა კავშირში არსებული დაპირისპირების გამო ამ ორგანიზაციის დატოვებაზე საუბრობს. „მე არც კი ვიცოდი, როდის მიმიღეს მათ რიგებში. ჩემთვის არაფერი უკითხავთ და არც „გამოშვებაზე“ გავუფრთხილებივარ“, - თქვა მან...
- გელა დაიაური ჩემთვის საყვარელი ადამიანი და პოეტია. გულწრფელად გეტყვით, რომ მას „მწერალთა კავშირმა“ ვერაფერი გაუკეთა. ახალგაზრდა მწერლებისთვის მარტო კონკურსები გვაქვს, რომელსაც წელიწადში ერთხელ ვატარებთ და რომლის მეშვეობითაც გვინდოდა, რუსთაველის პრემიის ლაურეატი ახალგაზრდა მწერლები ისრაელში წაგვეყვანა და პოეზიის საღამო ჯვრის მონასტერში ჩაგვეტარებინა... ასე მხოლოდ ორ-სამ მწერალს დავეხმარეთ, და რა თქმა უნდა, ეს საკმარისი არ არის.
- სხვა საკითხებზეც გკითხავთ. საზოგადოების ერთი ნაწილის თქმით, სამართალი ურმით, მაგრამ მაინც დაიძრა. მეორე ნაწილი კი ამბობს, რომ სამართლიანობის აღდგენა მხოლოდ „კოალიციასთან“ დაახლოებული პირებისთვის მიმდინარეობს... თქვენ რას ფიქრობთ?
- ძნელია იმის თქმა, რამდენად სრულყოფილია ეს ყველაფერი. ჩემი ფრთხილი ბუნებიდან გამომდინარე, მიმტევებლური პოლიტიკის მომხრე უფრო ვარ, ამიტომ შურისძიების პოლიტიკას არ მივესალმები. ასეთი უფრო მომწონს, ოდნავ დანდობით მაინც რომ ხდება სამართლიანობის აღდგენა. ველოდი, რომ ვანო მერაბიშვილს დააკავებდნენ, რადგან მისი მინისტრობის პერიოდს რამდენიმე გახ-მაურებული ფაქტი უკავშირდებოდა, მკვლელობები, აქციების დარბევები... არადა, ვანო მერაბიშვილი ძალიან ნიჭიერი კაცია და გულსატკენია, რომ მის სახელს ასეთი გადაცდომები უკავშირდება.
- რაში გამოიხატებოდა მისი ნიჭიერება?
- მისი თანამშრომლებისგან გამიგია, რომ თბილი, ყურადღებიანი, გულისხმიერი, მაგრამ ამავდროულად მკაცრი მმართველი იყო. პოლიცია მისი მინისტრობის დროს ჩამოყალიბდა და ხალხისთვის საიმედო ორგანოდ იქცა, თუ, რა თქმა უნდა, იმ გადაცდომებს არ ჩავთვლით. თუმცა ნიჭიერებასთან ერთად აუცილებელია სიკეთეც... რაც შეეხება ზოგადად „ნაციონალურ მოძრაობას“, მათ ყოველთვის ჰქონდათ ჩასაფრებული და ცინიკური პოზიცია. მათსა და საზოგადოებას შორის მავთულხლართი გაივლო. ადამიანებს თითქოს ზურგშექცევით ელაპარაკებოდნენ, რაც მათი ყველაზე დიდი შეცდომა იყო. ახლა კი დაჩაგრულის პოზიციიდან ის სახეები აქტიურობენ, ვის მიმართაც საზოგადოება მაინცდამაინც სიმპათიით არ არის განწყობილი. არადა, იქ არიან ისეთი ადამიანები, როგორიც არის მაგალითად, მამუკა ქაცარავა, რომელიც კულტურის წარმომადგენლების მიმართ ყურადღებით გამოირჩეოდა. მას გულთან ახლოს მიჰქონდა ჩვენი გასაჭირი. მისი უწყების თანამშრომელმა მთელი ღამე გაათენა ერთ ცნობილ ქართველ მხატვართან, როცა ის საავადმყოფოში იწვა... ჩემთვის ადამიანურ მომენტს დიდი მნიშვნელობა აქვს. ასევე სიკეთე მახსოვს ნიკა რურუასგან. კონკრეტულად, „მწერალთა კავშირის“ კუთვნილ შენობაში დაბრუნებაზე იყო საუბარი, როცა მან თქვა, შენობის რემონტი როგორც კი დამთავრდება, გარკვეულ ფართს მიიღებთო... თუმცა ეს იმ პრო-ბლემებთან ზღვაში წვეთია და ძალიან ბევრი პრობლემა ჯერ კიდევ წინ არის. სულიერება ერის საგანძურია, განათლება კი ის საყრდენია, რომელიც სახელმწიფოს წარმატებულობას განსაზღვრავს, რადგან განათლებული სამოქალაქო საზოგადოება ქვეყნის ლამპარია.
- 17 მაისის აქციის შეფასებისას, ხშირად ისმოდა, რომ ამ ყველაფრის მიზეზი გაუნათლებლობა იყო...
- მე ძალიან გამაღიზიანა იმ აქციის პროპაგანდამ და საზოგადოების აგრესიამ. დიახ, მე მართლმადიდებელი ქრისტიანი ვარ და ვიცი, რომ ეს ერთ-ერთ უდიდეს ცოდვად ითვლება, მაგრამ პროპაგანდისა და ამ ადამიანების დაჩაგვრის წინააღმდეგ რაღაც კანონი უნდა არსებობდეს. არ შეიძლება, ტელეგადაცემებსა და ფილმებში ასეთი ადამიანები მისაბაძ გმირებად იყვნენ წარმოჩენილი. შესაძლოა, ზოგჯერ ვითომ დემოკრატიულობანას გადამეტებულმა თამაშმა სახიფათო შედეგამდე მიგვიყვანოს.
ლალი პაპასკირი
ჟურნალი „რეიტინგი“
